Regelmatig worden we door gemeenten gevraagd mee te denken over de juiste combinatie van instrumenten om te sturen in de woningvoorraad, op de woningmarkt of bijvoorbeeld op het gebied van leefbaarheid. Op dat vlak zijn er veel sturingsmogelijkheden bij gekomen. Denk aan nieuwe mogelijkheden binnen de Huisvestingswet, de Wet goed verhuurderschap en de nieuwe Omgevingswet. Gedreven door schaarste en tekorten op de woningmarkt en door een stapeling van problematiek in delen van de woningvoorraad, is er vaak de wens om alle instrumenten in te zetten. Al die mogelijkheden om te sturen, passend bij verschillende (delen van) opgaven, maken het voor gemeenten steeds complexer om keuzes te maken en prioriteiten te stellen.
Aan de slag in Kerkrade
Zo gingen we ook in de gemeente Kerkrade aan de slag. We begonnen met het scherp in kaart brengen van de opgaven in de gemeente. Dat deden we door letterlijk met elkaar over de kaart te buigen en ervaringen over verschillende wijken in de gemeente te delen. Alle mogelijke passende instrumenten en de voor- en nadelen namen we met elkaar door. Ook mogelijke knelpunten bij de gemeente kwamen aan de orde, zoals de ambtelijke capaciteit. In tijden van personeelstekorten hebben veel gemeenten daar mee te maken. Dat heeft een grote invloed op de slagkracht van bestaande en van de beoogde in te voeren instrumenten en speelt dus een cruciale rol. Veel instrumenten vragen een vorm van toezicht en handhaving, en soms vergunningverlening. Met tekort aan capaciteit kan niet alles en niet tegelijk.
Inzetten, of in de ijskast zetten?
We legden samen de puzzel: welke opgaven hebben de grootste prioriteit en welke instrumenten passen daarbij? We kwamen tot de conclusie dat de gemeente al heel veel middelen inzet, maar dan met name gebiedsgericht. Op deze manier wordt niet gericht één opgave, zoals het opkopen van woningen of toeristisch verhuur van woonruimte, maar worden meerdere problemen integraal aangepakt, op een manier dat past bij de wijk en haar inwoners. Uit een aantal langlopende programma’s konden belangrijke lessen worden getrokken. Deze ervaring met de wijkgerichte aanpak wordt ingezet om opgaven op andere plekken in de stad aan te pakken. Andere instrumenten, zoals uit de Huisvestingswet werden dus even in de ijskast gezet.