Verschillende onderzoeken laten zien dat een deel van de Nederlandse makelaars bereid is mee te gaan met discriminatoire verzoeken van verhuurders. Bijvoorbeeld om woningzoekenden met een bepaalde achtergrond niet aan te dragen als kandidaat.
Makelaarsvereniging VBO is op zoek naar een oplossing voor dit probleem. Ze ziet daarbij drie pijlers voor zich: verplicht lidmaatschap bij een branchevereniging, een gedeeld tuchtrecht, en een nieuw systeem voor huurdersselectie. Dit nieuwe verhuurplatform genaamd Eerlijk te Huur moet transparant en objectief zijn, zodat discriminatie van woningzoekenden sterk wordt bemoeilijkt.
RIGO voerde een ‘evaluatie vooraf’ uit van Eerlijk te Huur. We analyseerden de vernieuwingen die het platform meebrengt ten opzichte van de huidige situatie. Ook dachten we samen met experts na over de te verwachten effecten van Eerlijk te Huur voor woningzoekenden en verhuurders.
Minder discriminatie op naam verwacht
Eerlijk te Huur heeft een aantal kenmerken waardoor discriminatie bemoeilijkt wordt. Zo krijgen makelaars geen persoonsdocumenten van de woningzoekende meer in te zien. In plaats daarvan geeft het systeem aan de hand van objectieve scores aan of de kandidaat aan de selectiecriteria voldoet. Daarnaast zijn woningzoekenden tijdens het proces grotendeels anoniem. Pas als de uiteindelijke keuze voor wel of niet uitnodigen moet worden gemaakt, wordt de naam aan de makelaar getoond. Wordt een woningzoekende dan toch nog afgewezen, dan kan er sprake zijn van discriminatie op naam.
Namen van woningzoekenden kunnen gebruikt worden voor discriminatie op grond van etnische achtergrond, geslacht of seksuele voorkeur. RIGO verwacht dat Eerlijk te Huur vooral zal leiden tot minder discriminatie van woningzoekenden met goede scores op de selectiecriteria en een niet-Nederlandse naam.
Test of het systeem werkt zoals bedoeld
We formuleerden een aantal aanbevelingen voor een geslaagd transparant en objectief verhuurplatform. Bijvoorbeeld om goed na te denken over welke informatie het platform over woningzoekenden bewaart. En om waakzaam te zijn voor eventuele ‘lekken’ in het systeem die discriminatie toch mogelijk maken. Het is daarnaast raadzaam om te beginnen met enkele pilots. Daarmee kan worden getest welk type woningzoekenden de beste slaagkans hebben (worden bepaalde groepen door het systeem onbedoeld benadeeld?) en hoe makelaars met het selectieproces omgaan (handelen ze zoals het systeem bedoeld heeft?).
Lees hier het volledige rapport.
Recent nam RIGO deel aan een webinar van VBO over discriminatie op de woningmarkt. Hoe komt het dat discriminatie in de makelaardij nog zo vaak voorkomt, en hoe onderzoeken we dit fenomeen? De webinar is hier te bekijken.