Sinds 2011 mogen woningcorporaties nog maar heel beperkt sociale huurwoningen toewijzen aan huishoudens met een inkomen hoger dan €33.614 (2011). Voor aandachtswijken pakt dit op de lange termijn slecht uit. Er ontstaat daardoor een hogere concentratie van kansarme huishoudens met laag inkomen in de wijken en het verslechtert de leefbaarheid. Dit blijkt uit een onderzoek dat RIGO onlangs voor Platform Corpovenista uitvoerde. In opdracht van Platform Corpovenista – een samenwerkingsverband van veertien corporaties en Aedes – is een verkenning gemaakt van het effect van de inkomensbeperking voor de wijkaanpak. Een van de pijlers onder het wijkbeleid is het tegengaan van de concentratie van kansarme bevolkingsgroepen en het binden van midden- en hoge inkomens aan de wijken. Dit beleid wordt nu doorkruist door de “Tijdelijke regeling diensten van algemeen economisch belang toegelaten instellingen volkshuisvesting”. Hierdoor mogen corporaties huurwoningen onder de liberalisatiegrens nog maar in beperkte mate toewijzen aan huishoudens met een belastbaar jaarinkomen hoger dan €33.614 (prijspeil 2011).Het effect van de inkomensbeperking op de huishoudensamenstelling van wijken is nog niet eerder onderzocht.
Aangenomen werd dat de maatregel aan de ene kant hoge inkomens in de wijken zou tegenhouden, maar hen aan de andere kant ook zou beletten om hun sociale huurwoning te verlaten. Op de lange duur is dat bindende effect echter zwakker. Wat resulteert is een hogere concentratie van lage inkomens in de aandachtswijken als gevolg van de beperking. In het kielzog daarvan zal de uitkeringsafhankelijkheid toenemen en de leefbaarheid verslechteren.Uit het onderzoek komt ook naar voren dat corporaties niet helemaal machteloos staan. Binnen de regeling is het mogelijk om maximaal 10 procent van de nieuwe verhuringen aan huishoudens boven de grens toe te wijzen. Als corporaties die vrije ruimte optimaal benutten kunnen zij ongeveer de helft van het nadelige effect op inkomenssamenstelling van de wijk teniet doen. Daarnaast kunnen zij sommige huurwoningen liberaliseren door de huur bij een nieuwe verhuring op te trekken tot boven €664,66 per maand.
Ook kunnen ze vrijgekomen sociale huurwoningen verkopen. Bij de normale wijkinstroom kan dan nog eens een kwart van het nadelige effect worden weggewerkt. Dat betekent dat zelfs bij een maximale beleidsinspanning van corporaties het aandeel lage inkomens in aandachtswijken in 2025 2 procentpunten hoger zal zijn dan zonder de regeling het geval zou zijn geweest. Thans bedraagt dat aandeel in de gemiddelde aandachtswijk 69 procent.Corpovenista hoopt met het onderzoek corporaties aanknopingspunten te bieden om met hun voorraadbeleid zo effectief mogelijk in te spelen op de effecten van de EU maatregel. Meer informatie is te vinden bij de auteurs van het rapport en bij Corpovenista (http://www.corpovenista.nl).