In de praktijk gaat de discussie over woonruimteverdeling vaak over instrumenten – je bent bijvoorbeeld voor of tegen loting of inschrijfduur – terwijl het gesprek eigenlijk eerst zou moeten gaan over de doelen: wat wil je met de woonruimteverdeling bereiken? En welke doelen hebben daarbij prioriteit? In de matrix woonruimteverdeling, die tot stand is gekomen na enkele intensieve werksessies tussen strategen van de bij Corpovenista aangesloten corporaties en RIGO, zijn de verschillende instrumenten uit de woonruimteverdeling gekoppeld aan de doelen die worden nagestreefd.
Instrumenten en doelen
In de matrix staan de instrumenten op de verticale as. Hierbij is onderscheid gemaakt in instrumenten gericht op toelating (gedragsnormen, motivatie), passendheid (o.a. huurinkomensnormen, senioren- of jongerenlabel), rangorde (o.a. inschrijfduur, woonduur of loting), voorrang (o.a. urgentie of lokale binding) en informatie (verleiding door een seniorenmakelaar of informatie via een woonlastenmodule).
Op de horizontale as staan de doelen. Hierbij is een onderscheid gemaakt in doelen gericht op de buurt (mix vragend en dragend, verbeteren leefbaarheid), rechtvaardigheid (gelijke kansen, urgente vraag eerst), efficiëntie (passend huisvesten, doorstroming stimuleren), het huisvesten van specifieke doelgroepen en de consument in het algemeen.
Het gesprek zou eigenlijk eerst moeten gaan over de doelen: wat wil je met de woonruimteverdeling bereiken?
Voor- en nadelen in kaart gebracht
De strategen van Corpovenista hebben voor elk instrument bepaald of dit een positief, negatief of neutraal effect heeft op het gewenste doel. Een korte uitleg bij dit oordeel is opgenomen in de matrix. Wanneer bijvoorbeeld woningen bemiddeld worden, worden over het algemeen de meest urgente woningzoekenden en bijzondere doelgroepen geholpen. Voor de gelijke kansen van alle woningzoekenden in het algemeen werkt dit echter nadelig. Ook beperkt het de doorstroming, omdat deze bijzondere groepen veelal geen woning achterlaten. Tot slot heeft het gevolgen voor de transparantie en keuzevrijheid richting de consument. Door zo de voor- en nadelen van ieder instrument in kaart te brengen, gegeven het doel, kan de matrix een dienst bewijzen bij gesprekken over woonruimteverdeling.