Tussen droom en daad staan wetten in de weg en praktische bezwaren. Zo is het ook met woningbouwplannen. Aan plannen meestal geen gebrek, maar de weg naar uitvoering is lang en bevat allerhande obstakels van uiteenlopende soort. Denk aan stikstof, financiële haalbaarheid, parkeernormen, politiek draagvlak, ambtelijke capaciteit en nog een heleboel meer.
Reality-check
Is de plancapaciteit in een gemeente echt voldoende om woningbouwdoelstellingen te behalen, als je weet wat allemaal tot uitstel of afstel kan leiden? En welke maatregelen kunnen worden genomen om de kans op slagen van een plan te vergroten? Deze vragen staan centraal bij de Risicoscan – een reality-check van de plancapaciteit die RIGO al in een aantal gemeenten heeft uitgevoerd.
Het werkt als volgt. Eerst brengen we de plancapaciteit in kaart. Hoeveel ‘harde’ en ‘zachte’ plancapaciteit is er? Wie is de initiatiefnemer? Gaat het om een inbreidingslocatie of een uitleggebied? We onderzoeken vervolgens de plannen die van het grootste belang zijn voor het behalen van de woningbouwdoelstellingen. Voor twintig potentiële knelpunten maken de projectleiders van deze projecten een inschatting van het risico op vertraging. Door deze risico-inschattingen samen te voegen scheppen we een beeld welke risico’s de grootste impact hebben op welke aantallen woningen. De Risicoscan geeft zo inzicht of een gemeente op koers ligt om bijvoorbeeld de afspraken uit de Woondeals te halen.
In een van de onderzochte gemeenten kwamen bijvoorbeeld “afhankelijkheid particulier initiatief”, “bezwaar omwonenden”, “andere plannen of regelgeving (bijv. provinciale ruimtelijke verordening)”, “tekort aan ambtelijke capaciteit” en “gebrek aan marktdruk” (in afnemende impact) als risico’s naar voren.
Risicobeheersing
In een focusgroep met de projectleiders, woningbouwregisseur en andere betrokkenen worden de grootste risico’s besproken. Om welke risico’s gaat het en waarom is de impact klein of groot? Welke risico’s zijn van invloed op welke plannen en welke aantallen woningen zijn hiermee gemoeid? Hoe gaat de gemeente nu met de risico’s om en zou de risicobeheersing beter kunnen? Met het inzicht uit de Risicoscan kunnen keuzes worden gemaakt over de inzet van beperkte tijd op plannen of beheersmaatregelen. Bij gebrek aan marktdruk bijvoorbeeld (actueel sinds de gestegen hypotheekrente) kan worden gedacht aan temporisering en spreiding.