De winst van downsizing
Voor alle duidelijkheid: doorstroming, dus ook het kleiner gaan wonen, is geen alternatief voor nieuwbouw. Om meer huishoudens te kunnen accommoderen, moeten er woningen bij. Maar als je dan toch bouwt, waarom dan niet ook voor downsizers? De winst lijkt zo evident. Met dezelfde hoeveelheid nieuwe woningen worden dankzij doorstroomketens meer huishoudens aan een andere, beter passende woning geholpen. Daarbij komen er aantrekkelijke, ruime woningen uit voorraad vrij die anders nog lang bezet zouden blijven.
Tegenwerpingen
Ondanks de duidelijke voordelen van het bouwen voor downsizers, ontmoeten we als het erop aankomt nogal eens twijfel of ronduit scepsis. Zoals het misverstand dat doorstroming ten koste gaat van starters. Of dat verhuisketens te lang duren. Of dat senioren toch met geen stok uit hun huis te krijgen zijn, of anders binnenkort toch wel komen te overlijden.
Elk van deze bezwaren kunnen we wegnemen of op zijn minst nuanceren. Het begint echter met het besef wat er te halen valt. Het belang van downsizers als doelgroep lijkt nog niet algemeen te worden gezien.
Geen behoefte?
Om de potentie en ook de noodzaak van downsizing te illustreren geeft bijgaande figuur de situatie weer in 2021. We zien hoe de voorraad is opgebouwd en hoe die wordt bewoond. De aanzienlijke voorraad grote eengezinswoningen wordt nu al grotendeels bewoond door ‘lege nesters’ (55-plussers zonder kinderen). Met de vergrijzing voor de boeg worden dat er steeds meer, zoals aangegeven door de pijlen. Steeds meer grote woningen zullen nog geruime tijd worden bewoond door steeds kleinere huishoudens.
Tegelijkertijd weten we dat er een heel nieuwe generatie jonge (aanstaande) gezinnen zich aandient op de woningmarkt. Gezinnen zijn geen uitstervende soort, die worden steeds opnieuw aangemaakt. We menen ook te weten dat deze jonge huishoudens net als hun ouders ook graag zo’n ruime gezinswoning ambiëren. Maar ja, die worden niet meer gebouwd. De tijd van grote uitbreidingswijken in het groen is voorbij. Daar is veel voor te zeggen, maar dit terzijde.
Starters blijven geen starters
Wat we nu zien gebeuren is dat in veel plaatsen vol wordt ingezet op de bouw van kleine startersappartementen, waar jonge huishoudens nu blij mee zijn en waar ze vervolgens in vast komen te zitten. Want starters blijven geen starters, grotere woningen worden niet meer gebouwd en de bestaande voorraad blijft grotendeels geblokkeerd. Tenzij natuurlijk die lege-nesters alsnog in beweging kunnen worden gebracht. Ziedaar het belang van downsizen. We komen er nog op terug.