Hoewel een gemeente woningbouwdoelen stelt, bouwt zij zelf geen woningen. Dat doen andere partijen, zoals woningcorporaties en projectontwikkelaars. Gemeenten zijn voor het halen van de beleidsdoelen dus afhankelijk van andere partijen en marktomstandigheden. De gemeente kan wel beïnvloeden wat voor woningen waar gebouwd worden, daarvoor kan zij verschillende instrumenten inzetten. Voorbeelden zijn sturing via gronduitgifte, omgevingsplan en het contracten met ontwikkelaars. Het is de vraag of met de verschillende woningbouwplannen samen de gestelde doelen worden behaald en wat de invloed daarop is geweest van het handelen van de gemeente. Worden doelen behaald dankzij of ondanks gemeentelijk beleid? We onderzoek daarom niet alleen of doelen worden behaald, maar ook hoe beleid functioneert in een bredere context.
Tegelijkertijd duren woningbouwprojecten vaak vijf tot tien jaar. Dat betekent dat nu opgeleverde woningen zijn gepland in een tijd met vaak andere sturingsinstrumenten, beleidsdoelen en -regels. Onderzoek naar al opgeleverde plannen levert niet altijd bruikbare lessen op voor de toekomst. Daarom concentreren onze Rekenkameronderzoeken naar het woningbouwbeleid op de actuele situatie en de huidige plancapaciteit (de verschillende woningbouwplannen waar op dit moment aan gerekend, getekend en gewerkt wordt).
We onderzoeken met de Risicoscan Plancapaciteit in hoeverre de huidige doelen binnen bereik zijn, welke risico’s zich voordoen, hoe de gemeente daarop stuurt en waar kansen liggen om doelen dichterbij te brengen. Allereerst kijken we naar de harde en zachte plancapaciteit. We zien bijvoorbeeld dat veel gemeenten genoeg plannen in de pijplijn hebben, maar dat deze vaak onvoldoende hard zijn om de woningdoelstellingen te kunnen halen. Het aandeel sociale huur en middeldure huur blijft vaak achter.
Vervolgens schatten de projectleiders in hoeverre 21 veelvoorkomende risico’s voor vertraging / afstel van woningbouwplannen van invloed zijn. De uitkomsten worden met de betrokkenen besproken. Welke risico’s komen vaak voor en wat is de gemene deler? Welke beheersmaatregelen worden al toegepast of kunnen nog toegepast worden? Op deze manier ontstaat ook kennisuitwisseling en bewustwording.
Met de Risicoscan Plancapaciteit kijken we hoe de gemeente nú stuurt op woningbouw, hoe doeltreffend dat is en welke kansen er liggen om bij te sturen.
Wilt u weten hoe wij de Risicoscan Plancapaciteit bij u kunnen toepassen? Neem dan contact op met onze expert Arend Jonkman.
