Corporaties moeten conform de Woningwet naar redelijkheid bijdragen aan het gemeentelijk woonbeleid. Die bijdrage wordt vastgelegd in de prestatieafspraken. In Heemstede en in Velsen mochten we het maken van de prestatieafspraken begeleiden.
Was dat een gemakkelijk traject? Ja en nee.
Ja, want ondanks dat Velsen en Heemstede heel verschillende gemeenten zijn geldt voor beide dat gemeente, huurders en corporaties eigenlijk hetzelfde nastreven. Ze willen alle drie dat er voldoende betaalbare woningen zijn, van goede kwaliteit en energiezuinig, in fijne en leefbare woonbuurten. En ja, dat is makkelijk als je het gesprek daarover voert met alleen maar mensen die daar bevlogen en vol overtuiging aan willen werken.
En nee, want de volkshuisvestelijke opgaven zijn te belangrijk om het elkaar makkelijk te maken. En dus hoort een gesprek soms pittig te worden. ‘Kunnen we deze afspraak waarmaken?’ ‘Is verkoop hier echt nodig?’ ‘Gaat dit een verschil maken in deze buurt?’
Succesvolle prestatieafspraken kennen wat ons betreft een paar cruciale ingrediënten, die daarom centraal staan en stonden bij onze begeleiding:
- Onderling vertrouwen. Dit maakt het proces niet alleen een stuk prettiger, maar het maakt het mogelijk om samen de lat hoog te leggen. En wanneer het lastig blijkt die lat te halen kan dat in goede samenwerking besproken worden en niet in een sfeer van ‘afrekenen en vingers natellen’.
- SMART: niets zo vervelend als vage en vrijblijvende afspraken. Afspraken moeten zo concreet mogelijk zijn en goed te monitoren. We moeten tijdens en na de rit kunnen zien hoe goed of slecht het gaat. Zonder in al te veel details door te schieten.
- Ambitieus maar realistisch: misschien wel het lastigst is het vinden van de juiste balans tussen stevige ambities (er is immers genoeg te doen) en realisme. We willen niet telkens moeten constateren dat doelen wéér niet gehaald zijn.
- Wederkerigheid: het lijkt soms alsof gemeenten en huurders alleen de vragende partijen zijn en de corporaties moeten leveren. Maar partijen zijn steeds meer afhankelijk van elkaar, zoals in de energietransitie, de nieuwbouwopgave of de zorg voor kwetsbare bewoners en leefbare buurten.
- Flexibel: de wereld verandert snel en niet alles is maakbaar. Tijdens de rit moeten afspraken zo nodig kunnen worden aangepast, of accenten worden verlegd als de omstandigheden daarom vragen.