Woningzoekenden die op zoek zijn naar een sociale huurwoning staan meestal niet op een wachtlijst maar kunnen zelf kiezen uit het aanbod dat via advertenties wordt aangeboden. De meeste woningen worden toegewezen op basis van inschrijfduur. De gemiddelde inschrijfduur varieert sterk per regio en daarbinnen per wijk en type woning. Woningzoekenden die genoegen (kunnen) nemen met een minder populaire woning kunnen eerder een woning vinden. Uit een nadere analyse van de ontwikkeling in vijf gebieden blijkt dat de wachttijden voor sociale huurwoningen de afgelopen jaren zijn toegenomen. Dat geldt niet alleen voor de inschrijfduur, maar ook voor de zoekduur: de periode waarin woningzoekenden actief reageren op het aanbod. De zoekduur is veel korter dan de inschrijfduur, omdat veel woningzoekenden zich uit voorzorg inschrijven.
Het spaargedrag van woningzoekenden is een van de verklaringen voor de oplopende wachttijden.Een meerderheid van de woningzoekenden die staan ingeschreven bij een van de verdeelsystemen in de grootstedelijke regio’s, reageert niet actief op advertenties. Zij staan ingeschreven voor als zij in de toekomst willen verhuizen. Een groot deel van de woningzoekenden die wel actief op advertenties reageren, wil op korte termijn verhuizen, maar neemt niet met elke woning genoegen. Ongeveer één op de vijf actief woningzoekenden komt naar eigen zeggen in de problemen als ze niet snel een woning vinden. Deze groep is eerder bereid om sommige woonwensen op te geven om sneller te kunnen verhuizen. Woningcorporaties proberen zogenaamde ‘spoedzoekers’ te helpen door een deel van het aanbod te verloten, waardoor woningzoekenden ook kans maken als ze geen inschrijfduur hebben opgebouwd.
In gebieden met een relatief ontspannen woningmarkt lijkt dit voldoende mogelijkheden te bieden voor spoedzoekers. In de regio’s Amsterdam en Utrecht, waar de kans om ingeloot te worden veel kleiner is, bestaan daar twijfels over.
Lees ook de Kamerbrief over wachttijden in de sociale huur.