De toegankelijkheid van de woningmarkt voor middeninkomens is op dit moment een bijna dagelijks terugkerend thema in de media. Middeninkomens kunnen immers nauwelijks terecht in de sociale huursector, terwijl de particuliere huursector ook vaak onbetaalbaar is. Ook een standaard koopwoning is in bijna heel Nederland bijkans onbereikbaar geworden, maar met speciale koop- en erfpachtinstrumenten kan zo’n woning toch binnen het bereik van de middeninkomens vallen. Gemeenten zijn zich veelal wel bewust van enkele van deze instrumenten, maar missen soms het overzicht van de verschillen tussen deze producten. Welk product past het best bij onze doelstellingen en voorkeuren? Wat is precies KoopGarant, Slimmer Kopen of Koop Smarter? Wat doet collega-gemeente Zaanstad met Betaalbaar Kopen Zaanstad en zouden wij hier ook zoiets kunnen opzetten?
Ondersteuning bij de keuze voor een instrument
RIGO kan (onafhankelijke)ondersteuning bieden bij het inzichtelijk maken van de verschillen tussen de instrumenten. We zeggen daarbij niet dat een product goed of slecht is, maar we bekijken welke producten kansrijk zijn gegeven de doelstellingen en voorkeuren van een gemeente. Zo deden we in 2021 een evaluatieonderzoek voor Heerhugowaard (vanaf 2022 gemeente Dijk en Waard), waar al sinds de jaren ’90 het Primeurfonds Heerhugowaard betaalbare koopwoningen aanbiedt. Voor de gemeente Katwijk deden we onderzoek naar de mogelijkheden voor het aanbieden van betaalbare koop in de nieuwbouw.
RIGO heeft de activiteiten inmiddels uitgebreid met een verkenning voor de Provincie Noord-Holland naar de mogelijkheden voor een Fonds betaalbare koop Noord-Holland.
Kees Dol en Pieter Kranenborg voerden deze onderzoeken uit. Kees Dol neemt ervaring mee vanuit de TU Delft via zijn werk voor onder andere de Atlas Koop- en financieringsvarianten.